Kościelisko (gmina)

Kościelisko
	gmina wiejska
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tatrzański
TERC	1217042
Siedziba	Kościelisko
Wójt	Roman Krupa; (od 2018)
Powierzchnia	136,37 km²
Populacja (01.01.2022); • liczba ludności	; 9026
• gęstość	63,5 os./km²
Nr kierunkowy	18
Tablice rejestracyjne	KTT
	Adres urzędu:Nędzy-Kubińca 101; 34-511 Kościelisko
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	3
	Położenie na mapie województwa małopolskiego Kościelisko
	Położenie na mapie Polski Kościelisko
	49°17′N 19°53′E/49,290833 19,888333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Kościelisko – gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. W latach 1994–1998 gmina położona była w województwie nowosądeckim.

Siedziba gminy to Kościelisko.

Według danych z 1 stycznia 2022^[1] gminę zamieszkiwało 9026 osób.

Historia

Gmina zbiorowa Kościelisko została utworzona 1 sierpnia 1934 roku w powiecie nowotarskim w woj. krakowskim z obszaru dotychczasowej jednostkowej gminy wiejskiej: Kościelisko^[2]. Ponieważ składała się z jednej miejscowości nie została podzielona na gromady^[3].

Podczas II wojny światowej zachowała granice przedwojenne. Włączono ją do dystryktu krakowskiego Generalnego Gubernatorstwa (powiat Neumarkt). W 1943 roku liczyła 1747 mieszkańców^[4].

Po wojnie powrócono do stanu sprzed wojny. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina nadal obejmowała samo Kościelisko i nie była podzielona na gromady^[5]. Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[6], a jej obszar przekształcono w gromadę Kościelisko^[7].

1 stycznia 1973 roku, w związku z kolejną reformą gminną kraju, utworzono nowy twór administracyjny o nazwie Kościelisko-Witów z siedzibą w Witowie. Gmina ta objęła cztery sołectwa: Chochołów, Dzianisz, Kościelisko i Witów^[8]. 1 czerwca 1975 gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. nowosądeckim^[9]. 1 lipca 1977 roku gmina Kościelisko-Witów została zniesiona. Z większości jej obszaru (sołectw Dzianisz, Kościelisko i Witów) oraz z obszaru znoszonej gminy Poronin^[10] i części gmin Biały Dunajec i Czarny Dunajec utworzono nową gminę Tatrzańską. Jedynie sołectwo Chochołów z gminy Kościelisko-Witów włączono do gminy Czarny Dunajec^[11].

Gmina Tatrzańska została ostatecznie zlikwidowana 30 grudnia 1994, a z jej obszaru wydzielono gminę Kościelisko o nowych granicach, obejmując trzy sołectwa: Dzianisz, Kościelisko i Witów^[12]. W porównaniu ze zniesioną w 1977 roku gminą Kościelisko-Witów, nowa gmina Kościelisko nie objęła zatem Chochołowa, który pozostał w gminie Czarny Dunajec, a w porównaniu z odsłoną z lat 1934–54 nowa gmina Kościelisko stała się gminą wielowioskową.

W 1999 roku gmina weszła w skład powiatu tatrzańskiego w nowo utworzonym województwie małopolskim^[13].

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002^[14] gmina Kościelisko ma obszar 136,37 km², w tym:

użytki rolne: 26%
użytki leśne: 63%

Gmina stanowi 28,92% powierzchni powiatu.

Demografia

Dane z 1 stycznia 2022^[1]:

Opis	Ogółem
Jednostka	osób
Populacja	9026
Gęstość zaludnienia [mieszk./km²]	66

Piramida wieku mieszkańców gminy Kościelisko w 2014 roku^[15]

Sołectwa

Dzianisz, Kościelisko, Witów.

Sąsiednie gminy

Czarny Dunajec, Poronin, Zakopane. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-05-07] (pol.).
↑ Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594
↑ Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 145
↑ Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)
↑ Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dz. Urz. WRN w Krakowie z 1972 r. Nr 18, Poz. 268)
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
↑ Gmina Poronin została odtworzona w 1994 roku (Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671)
↑ Dz.U. z 1977 r. nr 20, poz. 82
↑ Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671
↑ Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)
↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
↑ Gmina Kościelisko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

Linki zewnętrzne

[:0-1] GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-05-07] (pol.).

[2] Dz.U. z 1934 r. nr 68, poz. 594

[3] Krakowski Dziennik Wojewódzki. 1934, nr 19, poz. 145

[4] Gemeinde- und Dorfverzeichnis für das Generalgouvernement (1943)

[5] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[6] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[7] Uchwała Nr 27/IV/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 października 1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu nowotarskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 17 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 29 listopada 1954 r., Nr. 11, Poz. 50)

[8] Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dz. Urz. WRN w Krakowie z 1972 r. Nr 18, Poz. 268)

[9] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

[10] Gmina Poronin została odtworzona w 1994 roku (Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671)

[11] Dz.U. z 1977 r. nr 20, poz. 82

[12] Dz.U. z 1994 r. nr 132, poz. 671

[13] Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz.U. z 1998 r. nr 96, poz. 603)

[autonazwa1-14] Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).

[populacja2016-15] Gmina Kościelisko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15] , liczba ludności na podstawie danych GUS.

[a-16] Kursywą opisano gminy utworzone przez władze hitlerowskie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[A]

Siedziba gminy	Kościelisko
Wsie	Dzianisz Kościelisko Witów
Integralne części wsi	Biały Potok Blachówka Brzuchacze Budzówka Bugaj Butorów Chochołowska Chotarz Czajki Długopolska Długoszówka Dziadularze Gawrony Gole Górkówka Gronik Groń Gruszki Halaburdowa Kaplowa Karpielówka Kierpcówka Kije Kiry Klejki Knupiarze Kojsówka Kukulaki Lachowa Malce Mnichówka Nędzówka Obrochtówka Orawculin Brzeg Pająkówka Pindele Pitoniówka Płazówka Pod Jaworki Podczerwińska Rąbanisko Roje Roztoki Rysulówka Siwa Sobiczkowa Staszele Staszelówka Styrczule Sywarne Szatanowa Szeligówka Świdronie Tylki Urchoci Wierch W Potoku Waconie Wojdyłówka Zagrody Dolne Zagrody Górne Zwolenie Żakówka
Schroniska	Dolina Chochołowska Hala Pisana Ornak

Miasta	Zakopane
Gminy miejskie	Zakopane
Gminy wiejskie	Biały Dunajec Bukowina Tatrzańska Kościelisko Poronin